Oświetlenie ogrodowe: oprawy najazdowe i dogruntowe

Oprawy najazdowe i dogruntowe to szeroka grupa lamp we współczesnym oświetleniu ogrodowym i iluminacyjnym.

Materiały i szczelność

Oprawy dogruntowe i najazdowe wykonuje się najczęściej z aluminium, tworzyw sztucznych, szkła hartowanego i stali nierdzewnej (części czołowe, kołnierze). Ich masywne konstrukcje są odporne na nacisk, uderzenia i warunki atmosferyczne.

Dogruntówki i najazdówki mają szczelność o stopniu IP67 oraz IP68, gdy pracują w wodzie. Jeśli chodzi o parametry zasilania to wyróżnia się oprawy sieciowe na 230 V (do lampy doprowadza się 230 V) oraz wykonywane na obniżone, bezpieczne napięcie 12 V albo 24 V.

Układając domową instalację do opraw gruntowych należy pamiętać o konieczności użycia kabla (przewód w dodatkowej powłoce przystosowany do pracy na zewnątrz, w ziemi).

Miniaturowe oczka do wbudowania

Do akcentowania np. ciągów komunikacyjnych, podjazdów garażowych itp., służą malutkie kilkucentymetrowe oczka z wbudowanymi modułami led o mocach w przedziale jednego wata.

Popularne i niedrogie GU10, GU5.3, E27

Najpopularniejszą grupę lamp stanowią oprawy do żarówek 12-woltowych typu MR16 GU5.3 i sieciowych 230 V PAR16 GU10 (w obu przypadkach żarówka reflektorowa ma średnicę 5 cm) Na rynku jest też sporo opraw na tradycyjny trzonek E27. Modele GU5.3, GU10 i E27 oferują praktycznie wszyscy producenci działający w segmencie ogrodowego standardowego oświetlenia. 


Pabla 4725B PAR16 GU10                      Oświetlenie ogrodzenia źródłami PAR16 GU10

Typowe źródło PAR16 GU10 ma zasilanie sieciowe 230 V i strumień świetlny w przedziale od 300 do 600 lm (dla porównania warto przypomnieć, że dawna żarówka 40 W E27 miała około 415 lm; a obecnie żarówka halogenowa Osram Halopar 16 FL GU10 wytwarza 350 lm).


Mix 5725C PAR16 GU10                    Oświetlenie krzewów źródłami PAR16 GU10

Ostatnio powszechnie weszły do obrotu ledowe zamienniki halogenów PAR16 50 W GU10 o mocach - w zależności od typu diod - od 1 W do 10 W. Źródło PAR16 - zarówno halogen jak i led - w zupełności wystarcza do domowego oświetlenia ogrodowego: oświetlenie alejek, krzewów, rabat kwiatowych, elementów architektury o mniejszych powierzchniach itp.

Dasar MR16 GU5.3 229344               Oświetlenie furtki źródłami MR16 12V GU5.3

Pabla 4031 75W E27        Oświetlenie małych drzew oprawami na źródło E27 (Dasar 260 Uni 339210)

Oprawy dogruntowe i najazdowe w wersji na źródło E27 mają większe wymiary (średnica kołnierza kilkanaście cm), ale w porównaniu do standardu PAR16 czy MR16 są silniejszym źródłem światła bowiem pasują do nich typowe świetlówki kompaktowe i źródła led rzędu 15-30 W o strumieniu świetlnym w przedziale 1000-2000 lm. Zatem oprawy na E27 stanowią pośrednie ogniwo pod względem wydajności pomiędzy standardem PAR16 a oprawami metalohalogenkowymi. Lampy w tej wersji sprawdzą się w domowym ogrodzie do np. oświetlenia krzewów i mniejszych drzew albo wybranych płaszczyzn elewacji. Ich zaletą jest bardzo przystępna cena i swoboda wyboru źródła światła (moce od kilku watów do około 30 W).

Przywołana jako przykład oprawa Pabla 4031 E27 marki Su-ma ma szeroki rozsył światła i dużo miejsca na świetlówkę lub led. Podobnym produktem jest Dasar 260 Uni 339210 ze Spotline (na fotografii powyżej przykładowe zastosowanie: oświetlenie drzew).

Oprawy metalohalogenkowe

Kolejną grupę lamp najazdowych i dogruntowych stanowią oprawy do metalohalogenowych źródeł światła o mocach w przedziale 20-70 W, o trzonkach G8.5, G12, RX7s Cechą metalohalogenów jest duża ilość światła (wydajność z wata na podobnym poziomie do LED) oraz przy elektronicznych układach zapłonowych relatywnie długa żywotność - powyżej 10 tysięcy godzin. Do chwili wkroczenia na rynek technologii led oprawy metalohalogenkowe były powszechnie stosowane np. do oświetlenia dużych powierzchni elewacji budynków, rozświetlenia koron drzew elementów miejskiej architektury oraz różnego rodzaju reklam. Obecnie metalohalogeny coraz częściej ustępują lampom led mimo że wydajność świetlna wciąż jest podobna. Jeżeli technologia led stanieje to zgodnie z planami polityków lampy metalohalogenkowe mają zniknąć z rynku a ich miejsce zajmą źródła led.
 

         Modo 2 35W G13                                     Modo R 35W G12                          

Dasar Square 70W RX7s 229294                     Turo MTH-70 RX7S

                  
         Oświetlenie elewacji budynku oprawami Turo 70

Profesjonalne oprawy LED

Ostatnie lata przynoszą bardzo dynamiczny rozwój technologii led w zakresie wydajności świetlnej i przystępności cenowej produktu. Ponadto źródła led dostarczają całkiem nowych możliwości. Występują w szerokim przedziale mocy, mają kompaktowe kształty, oferują sterowalne światło RGB, bogatą paletę kątów rozsyłu światła w przypadku diod światła białego i kolorowego, trwałość rzędu 40-50 tysięcy godzin, możliwość zdalnego sterowania... i mniejsze koszty energii elektrycznej. Wadą led jak na razie jest wysoki koszt opraw i źródeł światła, drogie elementy sterowania. W wielu przypadkach ponoszone nakłady niekoniecznie zwrócą się w użytkowaniu w przypadku zastosowań indywidualnych, domowych. Dlatego stojąc przed wyborem rodzaju opraw najazdowych należy zważyć w jakim trybie będą użytkowane: jak długo będą pracować w ciągu doby i jaki będzie koszt energii elektrycznej.

Profesjonalne oprawy led z pewnością sprawdzą się w użyteczności publicznej i w działalności komercyjnej.Tam potrzeba wysokich standardów i spektakularnych efektów. O rodzaju i mocy stosowanych opraw decydują też oświetleniowe warunki panujące w otoczeniu. W strefie miejskiej zazwyczaj jest więcej konkurencyjnego światła więc strumień świetlny opraw kierowany na elewację czy inne iluminowane elementy musi być znacząco większy niż w przypadku domowego ogrodu położonego z dala od sklepowych czy billboardowych reklam.

Solarne nowinki

Ciekawym urozmaiceniem w domowych ogrodach mogą być lampy solarne. Jedną z propozycji w grupie lamp dogruntowych są wyroby firmy Paulmann. Oferuje ona solarne oprawy led o mocy do jednego wata. Czas ładowania w słońcu wynosi 6-8 godzin. Świecenie 8-10 godzin.